Niet elke vluchtelingenopvang is hetzelfde

Vluchtelingenopvang is geen one-size-fits-all

Als we het over “vluchtelingenopvang” hebben, lijkt het soms alsof het altijd om hetzelfde gaat. Maar in de praktijk zijn er grote verschillen: in doelgroep, verblijfsduur, voorzieningen en organisatie. En dat heeft directe impact op hoe de opvanglocatie eruit moet zien.

Wie vluchtelingenopvang wil realiseren, doet er goed aan vooraf te weten:
wie vangen we op, voor hoe lang, en onder welke omstandigheden?

Welke soorten vluchtelingenopvang zijn er?

Asielzoekerscentra (AZC’s)

Langdurige opvang voor mensen in afwachting van hun asielprocedure. Grote locaties, vaak centraal beheerd door het COA.

Noodopvang

Tijdelijke opvang, opgezet bij piekmomenten. Bijvoorbeeld in leegstaande sporthallen of panden. Voorzieningen zijn minimaal, verblijf meestal kort.

Crisisnoodopvang

Acute en zeer tijdelijke opvang bij urgente tekorten. Vaak geïmproviseerde locaties zonder structurele voorzieningen.

Gemeentelijke opvang voor statushouders

Voor vluchtelingen met een verblijfsvergunning. Vaak gehuisvest in flexwoningen of tussen reguliere woningbouw.

Opvang voor specifieke doelgroepen

Bijvoorbeeld alleenstaande minderjarige vreemdelingen (amv’s) of kwetsbare gezinnen. Vraagt om specifieke zorg en begeleiding.

➡️ Elk van deze typen stelt andere eisen aan de locatie, indeling en organisatie.

Wat komt er kijken bij een goede opvanglocatie?

Een goed functionerende opvang vraagt meer dan vier muren en een dak. Enkele belangrijke aandachtspunten:

• Privacy & veiligheid: Geen slaapzalen zonder scheiding. Denk aan gezinsindeling, toezicht en gevoel van rust.

• Sanitaire voorzieningen: Genoeg toiletten, douches en wastafels per aantal bewoners.

• Daglicht & leefruimte: Natuurlijke lichtinval, buitenruimte en gemeenschappelijke voorzieningen.

• Begeleiding & ondersteuning: Ruimte voor begeleiding, onderwijs, dagbesteding of medische zorg.

• Flexibiliteit: Mogelijkheid tot opschalen of afbouwen afhankelijk van de situatie.

Wie dit aan de voorkant goed regelt, voorkomt onrust — binnen én buiten de opvang.

Praktijkvoorbeeld: opvanglocatie Overloon

Een goed voorbeeld van doordachte opvang is onze bijdrage aan de realisatie van de opvanglocatie in Overloon.

Samen met lokale partijen ontwikkelden we een locatie die zowel praktisch als sociaal functioneert. Denk aan gescheiden units, duidelijke looplijnen, centrale voorzieningen én aandacht voor sfeer en rust.

🔗 Bekijk het project Overloon

Wat is het verschil met flexwoningen?

Vluchtelingenopvang wordt soms verward met flexwoningen, maar het zijn niet altijd dezelfde oplossingen.

• Flexwoningen zijn zelfstandige woonunits, vaak ingezet voor statushouders of spoedzoekers.

• Opvanglocaties zijn bedoeld voor tijdelijke, vaak gedeelde huisvesting met centrale voorzieningen.

Toch hebben ze raakvlakken: beide vragen om snelheid, efficiëntie en slim ruimtegebruik.

Wil je daar meer over weten?
🔗 Lees ook: Flexwoningen realiseren? Wij hebben elke fout al een keer gemaakt

Vluchtelingenopvang realiseren: hoe begin je?

Een opvanglocatie begint niet met stenen, maar met inzicht. Wat is het doel, wie zijn de bewoners, hoe lang blijven ze, en welke ondersteuning is nodig?

Bij Ruimwerk begeleiden we dit proces van A tot Z:

• Van locatiekeuze en programma van eisen

• Tot inrichting, bouwmanagement en afstemming met stakeholders